Tanuki-Anime

Rok 2002, kilka lat po wydarzeniach z Patlabor 1. Seria niezwykle precyzyjnie wykonanych prowokacji militarnych wstrząsa japońską strukturą władzy. W działania policji i wojska wkrada się chaos, pojawia się groźba wojny domowej, połączonej z interwencją Stanów Zjednoczonych. Z kapitanem Goto kontaktuje się oficer wywiadu JSDF Shigeki Arakawa; z jego informacji wynika, że klucz do rozwiązania kryzysu kryje się w przeszłości Oddziału 2…

Patlabor Movie 2 to na tle japońskich filmów animowanych raczej niezwykła pozycja. Pomimo szeroko głoszonej „równości” filmu aktorskiego i animowanego, w tym drugim stosunkowo rzadko można spotkać produkcje z gatunku „political fiction”. Kręcąc Patlabor 2, Oshii zdecydował się na odważny krok – ocierający się o komedię serial o zMECHAnizowanych policjantach przerobił na znacznie poważniejsze dzieło o zabarwieniu politycznym.

Pomimo dramatyzmu przedstawianych wydarzeń, fabuła Patlabor 2 toczy się niespiesznie. Bohaterowie sporo czasu spędzają na naradach bądź też wertowaniu dokumentów, a klasyczne sceny akcji pojawiają się okazyjnie, z pewnym przyspieszeniem pod koniec. Oshii powoli dokłada kolejne elementy układanki, realizując jednocześnie kilka wątków – polityczny, obyczajowy i klasyczne kryminalne śledztwo. Obeznany z historią współczesną widz zauważy nawiązania do wydarzeń politycznych z drugiej połowy XX wieku, w szczególności do wymuszonej izolacji Japonii, ale także do fiaska polityki pokojowej ONZ. Zakończenie filmu budzi pewien niedosyt – jakby nie było, dramatyczna sytuacja kraju rozwiązana zostaje w zaskakująco prosty sposób.

W tę swoistą atmosferę sennego zagrożenia wpisują się bohaterowie. Raczej nie spotkamy tu entuzjastycznych nastolatków ratujących świat – wszelkie poważne kwestie rozstrzygane są przez smutnych panów na poufnych spotkaniach. Policjanci Oddziału 2 to w większości dorośli ludzie, nie mający młodzieńczego zapału czy też złudzenia nieśmiertelności. Przekłada się to na pewną bezbarwność bohaterów, których problemy i wybory są do bólu realistyczne. Nie sposób nie zauważyć, że prawdziwym bohaterem Patlabora jest kryzysowa sytuacja, na tle której pokazane są reakcje zaangażowanych w nią osób – od idealistycznego fanatyzmu aż do cynicznej gry o własny interes.

Strona techniczna nie budzi zastrzeżeń. Mimo upływu czasu animacja w żadnym razie nie sprawia wrażenia przestarzałej. Również efekty komputerowe wykonane zostały na tyle subtelnie, że nie przeszkadzają w odbiorze filmu. Muzyka znakomicie komponuje się z obrazem, ale niestety – raczej nie nadaje się do samodzielnego słuchania, mając właściwie charakter rozbudowanych efektów dźwiękowych. Fani filmów Mamoru Oshiiego z pewnością rozpoznają charakterystyczne dla tego reżysera ujęcia; w mojej pamięci szczególnie utkwiły znakomite obrazy wyludnionego zimowego Tokio.

Trzeba wreszcie wspomnieć o mechach, których cały oddział „leżał u podstaw” Patlabora 2. Cóż, nie zdradzę wielkiej tajemnicy, jeżeli powiem, że roboty przez większość filmu potulnie leżą w hangarze. Nie mogę oprzeć się wrażeniu, że mechy to kwiatek do kożucha, wciśnięty przez Oshiiego dla zadowolenia fanów serialu. Prawdę powiedziawszy, Oddział 2 bez żadnej straty dla fabuły mógłby być jednostką antyterrorystyczną albo nawet ratownictwa chemicznego.

Patlabor 2 to produkcja specyficzna, przeznaczona dla widza dojrzałego i zainteresowanego poważniejszymi tytułami. Długie dyskusje, skomplikowane śledztwo i wątki polityczne zniechęcą zapewne odbiorcę oczekującego emocjonujących walk z udziałem wielkich robotów. Dodatkową trudnością jest bariera kulturowa – dla osoby nie znającej przynajmniej pobieżnie powojennej historii Japonii niektóre problemy poruszone w filmie będą zupełnie niezrozumiałe. Patlabor 2 z pewnością znajdzie uznanie miłośników twórczości Mamoru Oshiiego. Zaryzykowałbym opinię, że obok Ghost in the Shell jest to jedno z bardziej udanych dzieł tego reżysera.