Tanuki-Anime

Lord Ilpalazzo, szef podziemnej organizacji ACROSS, pragnie panować nad światem, ale na przeszkodzie jego planom stoją poważne niedobory kadrowe. Początkowo ma do dyspozycji tylko agentkę Excel, obdarzoną entuzjazmem odwrotnie proporcjonalnym do zdolności. Prozaiczne zadania, jak choćby smażenie burgerów w barze szybkiej obsługi, potrafi ona zamienić w dzieło śmierci i zniszczenia, więc już nawet podbój miasta F w prefekturze F wydaje się ambitnym zadaniem.

Opisywanie fabuły tego anime mija się z celem, ponieważ całość stanowi zwariowany ciąg gagów, w których sparodiowano chyba każdy gatunek filmowy ze Wschodu i Zachodu. Po głowie dostają komedie haremowe, Gwiezdne Wojny, produkcje rambopodobne, Gundamy, kreskówki Disneya, a nawet Power Rangers. Tytuły poszczególnych odcinków mogą równie dobrze sugerować tematykę, jak i wpuszczać widza w maliny (chyba że dla kogoś obecność zombi w dramacie społecznym wydaje się oklepanym chwytem). Jeśli miałbym jednak wskazać na motyw przewodni, byłaby nim śmierć. Excel Saga została wypełniona najczarniejszym z czarnych humorów. Życie bohaterów kończy się czasem wzniosłymi scenami wyjętymi z tanich melodramatów, lecz zazwyczaj giną w groteskowy sposób na własne wyraźne życzenie. W niektórych scenach krew leje się strumieniami, więc co bardziej wrażliwi widzowie mogą przeżyć chwile zwątpienia. Deus ex machina w postaci Wielkiej Woli Wszechświata ma pełne ręce roboty, bo co i rusz musi wskrzeszać zmarłych albo cofać wydarzenia sabotujące dalszy rozwój fabuły.

Tytułowa bohaterka (na pierwsze Excel, na drugie Excel, czyli w skrócie Excel) to nastolatka, która swoją osobą uwiarygodnia sporą część dowcipów o blondynkach. Kolejne słowa wypluwa z szybkością karabinu maszynowego, a jeśli ktoś nie ma zamiaru słuchać jej niekończących się tyrad, to bez licencji na posiadanie bazooki albo sprytnie poukrywanych zapadni ani rusz. Wobec swojego szefa wykazuje się bezgraniczną lojalnością i ma ku temu pewne przesłanki zważywszy na ponadprzeciętną charyzmę i wygląd bishounena, którymi jest obdarzony Ilpalazzo. Szkoda tylko, że poświęca on zbyt dużo czasu grom komputerowym i próbom z zespołem rockowym, by należycie dopracować chociaż jeden ze swoich planów podboju i odnowy moralnej. Do organizacji szybko dołącza Hyatt – brunetka, której spokój i małomówność łatwo pomylić z profesjonalizmem. Tak naprawdę balansuje na granicy życia i śmierci z powodu zaawansowanej formy gruźlicy. Kolejne odcinki przynoszą natłok nowych postaci, co (jak otwarcie przyznają bohaterowie) ma na celu głównie podbicie rankingów popularności.

Twórcom oprawy graficznej należą się pochwały za heroiczne próby adaptacji do szybko zmieniających się konwencji. Jak przystało na sprawnie wykonaną telewizyjną robotę animacja jest płynna, kolory nasycone, a jeśli jakość za bardzo odstaje od normy, to można się spodziewać przeprosin od obsady. W dalszych odcinkach trochę zbyt często pojawiają się różne uproszczenia i efekty super­‑deformed, ale ze względu na komediowy charakter anime aż tak bardzo to nie razi. Muzyka to prawdziwy groch z kapustą, lecz zazwyczaj dobrze pasuje do danej sceny. Motyw związany z organizacją ACROSS brzmi pompatycznie aż do przesady, dolom i (częściej) niedolom brazylijskiego robotnika Pedra towarzyszą żałobne kawałki, a nie można zapomnieć o piosence końcowej, w której piesek Menchi wykazuje się swoimi talentami wokalnymi.

Właściwie na tym miejscu mógłbym skończyć recenzję, gdyby nie kilka problemów, które nie pozwalają mi wystawić wysokiej oceny. Pierwsze kilka odcinków dostarczyło mi sporo okazji do śmiechu i podejrzewam, że gdybym obejrzał coś ze środka, byłoby podobnie. Każdy kolejny odcinek jednak oglądało mi się ciężej i musiałem robić coraz dłuższe odstępy pomiędzy następnymi podejściami do Excel Sagi. Duże znaczenie ma dla mnie obsada anime. Jeśli darzę bohaterów sympatią, potrafię przebrnąć nawet przez takie mielizny scenariusza jak „wypełniacze” w Bleachu. Tutaj postacie były mi w najlepszym przypadku obojętne, a gadanina Excel po pewnym czasie zaczęła działać na nerwy. Z radością witałem odcinki poświęcone innym osobom, chyba że miałem do czynienia z przygodami Menchi (wtedy dla odmiany przysypiałem). Doceniam nagromadzenie nawiązań do popkultury, ale bezustanne bombardowanie kolejnymi bodźcami stopniowo uodporniało mnie na kolejne żarty. Konwencje się zmieniały, a ja miałem wrażenie, że oglądam po prostu więcej tego samego. Inna sprawa, że czasem można trafić na dziurę kulturową, gdy twórcy przez cały odcinek śmieją się z mało znanych anime z ubiegłego wieku.

Końcowa ocena może niektórym fanom wydać się zbyt surowa, lecz pomimo entuzjazmu twórców nie będę miał ochoty na kolejne spotkanie z Excel. Kilka odcinków pozwoli przewietrzyć płuca, ale resztę najlepiej przyjmować w małych dawkach i na własną odpowiedzialność. Dotyczy to zwłaszcza ostatniego odcinka, który ze względu na przeładowanie krwią, seksem i nagością został wypuszczony na kasetach wideo poza obiegiem telewizyjnym.