Tanuki-Anime

Po I wojnie światowej nad Adriatykiem zapanowali piraci. Nie tacy zwyczajni, ale latający na uzbrojonych po zęby hydroplanach. Terroryzują turystów na statkach pasażerskich i zabierają im kosztowności, czasem nawet biorą zakładników. Na szczęście jest ktoś, kto staje z nimi do walki. Jest nim dzielny weteran wielkiej wojny Marco Porcellini, as przestworzy… Tymczasowo również dorodny wieprzek. Nie przeszkadza mu to bynajmniej w jego trudnej pracy, sprawia jedynie, że staje się kolejną „atrakcją turystyczną” regionu (można zresztą odnieść wrażenie, że piraci też są taką atrakcją).

Po pracy zazwyczaj wpada do hotelu „Adrienne” na drinka. Jego właścicielką i główną gwiazdą jest piosenkarka Gina, jego znajoma. Mimo iż już niemłoda, nadal pozostaje piękna i ma wielu adoratorów wśród pilotów odwiedzających hotel i słuchających jej występów. Ona jednak powtarza zawsze to samo – miała trzech mężów, wszyscy byli lotnikami i wszyscy zginęli. Co ciekawe, wszyscy byli też towarzyszami broni Marca.

Oczywiście piratom niespecjalnie podoba się, że ktoś im co chwila wchodzi w paradę i pozbawia łupu (nie pamiętają, że nigdy nie zrobił im krzywdy ani nawet nie przekazał w ręce władz), postanawiają więc się go pozbyć. Wynajmują do tego celu Donalda Curtisa, samozwańczego asa przestworzy z Ameryki. Udaje mu się strącić Marco, choć niekoniecznie w równym pojedynku. Porcellini, chcąc nie chcąc, zmuszony jest udać się do Mediolanu, do swego starego przyjaciela Piccolo, i zbudować nowy samolot. Tam niestety daje o sobie znać twarda rzeczywistość: panuje inflacja, wszyscy synowie Piccolo zostali zwerbowani do armii, a rządzący krajem faszyści poszukują Marco za dezercję.

Film znacznie odbiega od standardów, do jakich przyzwyczaiły inne produkcje Miyazakiego. Głównymi bohaterami nie jest tu para dzieci, lecz gburowaty dorosły facet, który już swoje przeżył i jest do życia nastawiony raczej pesymistycznie. Z nieznanych powodów został zamieniony w świnię (co zresztą jest jedynym fantastycznym elementem tej historii), wcześniej zaś walczył w czasie wojny. Nie chce mieszać się w brudne interesy faszystów, szykujących się do następnej (jest tu niejako zderzenie walk lotniczych z lat 1914­‑1918, które uchodzą za okres „rycerskich pojedynków”, z barbarzyńskim wykorzystaniem lotnictwa w czasie kolejnego konfliktu – reżyser jest znany ze swej fascynacji samolotami, więc to podejście nie może dziwić). Wyraźnie czuje coś do Giny (może nawet z wzajemnością), nie chce jednak się przyznać się do tego. Biorąc pod uwagę, że kobieta straciła już trzech mężów­‑lotników, trudno zresztą od niej wymagać, by związała się z czwartym, który o zakończeniu niebezpiecznej kariery bynajmniej nie myśli. Typowych „mizayakowych” bohaterów przypomina raczej Fio, córka Piccolo, która – pełna zapału i żądzy przygód – robi co może, by pomóc Czerwonej Świni.

Są jednak i podobieństwa: praktycznie brak bohaterów, których by nie można polubić: piraci bardzo przypominają tych z Laputa – podniebny zamek i są, tak samo jak oni, krwiożerczy inaczej, Curtis jest co prawda pyszałkowaty, głupi i uparty, ale całkiem sympatyczny. Naprawdę czarne charaktery, czyli faszyści, w filmie się nie pojawiają osobiście. Teoretycznie więc ten film można spokojnie polecić dzieciom, choć z drugiej strony nie jest to dobry pomysł – dla młodszych widzów niektóre momenty mogą być po prostu nudne, zwłaszcza zaś nie będzie dla nich atrakcyjna historia niemłodej śpiewaczki i równie niemłodego (choć przynajmniej śmiesznie wyglądającego) pilota.

Grafika tradycyjnie stoi na bardzo wysokim poziomie, biorąc oczywiście poprawkę na wiek filmu. Jedyną wadą jest bardzo kreskówkowy wygląd postaci (w porównaniu do np. Księżniczki Mononoke czy W krainie bogów), do którego trzeba się przyzwyczajać. Jest to jednak w pełni rekompensowane już samym widokiem adriatyckiego wybrzeża, nie wspominając o samolotach. Filmy Miyazakiego znane są z dużej liczby niecodziennych konstrukcji, zazwyczaj o militarnym zastosowaniu, co jest dość niezwykłe biorąc pod uwagę znany pacyfizm reżysera.

W odróżnieniu od innych produkcji tego studia, Szkarłatny pilot raczej nie nadaje się dla dzieci. Nie z powodu brutalności, gdyż tej praktycznie nie ma, ale po prostu będzie dla nich nudny. Film został zrobiony dla widza starszego, zmęczonego życiem i niespecjalnie dobrze do niego nastawionego, zupełnie jak główny bohater. Dla kogoś takiego będzie ucieczką w świat dzieciństwa, gdzie walka z piratami jest tylko zabawą. Eskapizm nie jest jednak jedynym celem tego filmu: Miyazaki tradycyjnie już umieścił czytelne przesłanie antywojenne. Takie przesłanie niesie wiele jego filmów, niezależnie od tego, w której epoce są umiejscowione (np. Laputa – podniebny zamek, Nausicaä z Doliny Wiatru, Księżniczka Mononoke).

Studia Ghibli nie trzeba przedstawiać. Tak samo nie trzeba promować ich filmów. Powinny się spodobać w zasadzie każdemu, chyba że ktoś nie przepada za „familijnym klimatem” ich produkcji. Wszystkim innym szczerze polecam.